Warsztaty budowy złóbcoków

Warsztaty budowy złóbcoków (gęślików podhalańskich), prowadzone przez Pana  Andrzeja Czernika-Grackę, realizowane w ramach programu „Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych”, w okresie od 1 lipca do 23 listopada 2014 r. Warsztaty zakończone zostaną wystawą wykonanych przez uczestników instrumentów, która odbędzie się podczas
IX Spotkań Muzyk Podhalańskich „Dziadońcyne Granie”

Dom Ludowy dsc0355_1

Celem programu „Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych” jest wsparcie procesu nauki i przekazywania młodemu pokoleniu praktycznych umiejętności w zakresie technik budowy polskich ludowych instrumentów muzycznych oraz propagowania wiedzy o ich roli w kulturze na ziemiach polskich na przestrzeni dziejów metodą bezpośredniego przekazu mistrz-uczeń.

Program wspiera kontynuację lokalnych tradycji w zakresie technik wyrobu instrumentów, wzbogaconą o wiedzę historyczną i miejscowe zwyczaje, wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu muzyków oraz kapel na instrumenty związane z danym regionem.

Złóbcoki (gęśliki podhalańskie)

Polski ludowy instrument muzyczny z grupy chordofonów smyczkowych. Charakterystyczne dla Podhala, występowały do XIX wieku. Nazwa złóbcoki nawiązuje do żłobienia instrumentu z jednego klocka drewna. Miały wypukły, podłużny i wąski korpus rezonansowy rzeźbiony wraz z szyjką z jednego klocka. Posiadały 3 (później 4) struny. Grano na nich smyczkiem o łukowatym kształcie. Strojone były tak jak skrzypce, wydawały dźwięk cichy, lecz ostry i przejmujący. Tytus Chałubiński wspominając muzykę Jana Krzeptowskiego zwanego Sabałą napisał: Mimo największej biegłości grajka, niepodobna tu uniknąć nieraz skrzypienia lub dojmującego pisku.

Andrzej Czernik-Gracka

Andrzej Czernik-Gracka urodził się w 1963 roku na Podhalu. Już jako dziecko interesował się artystyczną obróbką drewna, stawiając swe pierwsze kroki w pracowni swego ojca. W 1983 roku ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem na wydziale Lutnictwa. Po zaprezentowaniu swoich instrumentów otrzymał w 1987 roku akredytację od Związku Polskich Artystów Lutników, stając się zarazem członkiem stowarzyszenia. Od tego momentu nieprzerwanie oddaje się swej pasji – budowie instrumentów.

Artysta otrzymał wiele wyróżnień, był finalistą Międzynarodowego Konkursu im. Henryka Wieniawskiego w kategorii skrzypiec w 1996 roku. Uczestniczył w krajowych oraz zagranicznych wystawach i wernisażach:

1985 Hradec – Kralove (Czechosłowacja),

1996 konkursowa wystawa IX Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu,

2000 „Artystyczne Lutnictwo Podhala” w Zakopanem,

2007 wystawy w Książu oraz Krakowie.

Prace artysty cechują się niezwykle wyrównanym ale i wyrazistym tonem. Przy kompozycji lakieru posługuje się on paletą ciepłych barw budując instrumenty na zamówienie oraz dostosowując się do indywidualnych potrzeb instrumentalistów. Tworzy skrzypce, altówki, wiolonczele oraz góralskie instrumenty ludowe i smyczki. Wykonuje też instrumenty historyczne z rzeźbionymi główkami. Na czas obecny artysta lutnik wykonał ok. 200 instrumentów.

W latach 2004 – 2005 Andrzej Czernik-Gracka odbył praktykę w Stanach Zjednoczonych w renomowanej amerykańskiej firmie prowadzącej sprzedaż oraz zajmującej się renowacją instrumentów. Zdobyte tam umiejętności z zakresu konserwacji oraz ich ustawiania (set-up) pozwoliły na nowo spojrzeć artyście na konstrukcję instrumentów. Obecnie pan Andrzej jest w trakcie przygotowań swych prac na międzynarodowe konkursy we Włoszech.